Se la bontà di un’interpretazione si valutasse sulla base della sua fortuna, l’interpretazione dell’Edipo re fornita da Jean-Pierre Vernant fra il 1967 e il 1981 si dovrebbe giudicare ottima1 . È vero che essa ha ricevuto, su punti capitali, colpi non lievi (cf. infra, 51-52), ma è altret­tanto vero che alcuni dei suoi assunti più essenziali hanno contribuito alla formazione di una koiné interpretativa tuttora fiorente, e per taluni aspetti dominante. Una koiné che alligna, con singolare rigoglio, all’intersezione tra filologia e antropologia, o tra filologia e comparatistica, dove i capisaldi di tale esegesi vengono quietamente riaffermati anche quando se ne debbano riconoscere, per forza di cose, i limiti e le storture. Il proposito di questi brevi appunti è far emergere l’autentica e remota origine – letteraria ben prima che critica – della reinterpretazione edipica che Vernant ha canonizzato e che tanti seguaci hanno contribuito a tramutare in una così diffusa vulgata. Una schematica sintesi di tale reinterpretazione la renderà immediatamente riconoscibile. Bastino tre punti fondamentali: * Questo scritto mantiene intenzionalmente i caratteri di brevità e colloquialità della relazione presentata a Ravenna nel marzo 2010. Mi è grato esprimere la mia riconoscenza a chi allora e in séguito mi ha fornito spunti e suggerimenti: Francesco Citti, Alessandro Iannucci, Giorgio Ieranò, Massimo Magnan

Αν η καλοσύνη μιας ερμηνείας αξιολογούνταν με βάση τη δική της τύχη, η ερμηνεία του Οιδίποδα Ρεξ που παρέχεται από τον Jean-Pierre Vernant fra Το 1967 και το 1981 θα πρέπει να κριθούν άριστα1 . Είναι αλήθεια ότι έχει δεχθεί, σε κεφαλαία σημεία, σημαντικά πλήγματα (βλ. παρακάτω, 51-52), αλλά είναι εξίσου Είναι αλήθεια ότι μερικές από τις πιο ουσιαστικές υποθέσεις του έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ερμηνευτικού κοινού που εξακολουθεί να ανθίζει, και από ορισμένες απόψεις κύριος. Ένα koiné που ευδοκιμεί, με μοναδική χλιδή, στη διασταύρωση μεταξύ φιλολογίας και ανθρωπολογίας, ή μεταξύ φιλολογίας και συγκριτικών σπουδών, όπου οι ακρογωνιαίοι λίθοι αυτής της ερμηνείας επιβεβαιώνονται αθόρυβα ακόμη και όταν πρέπει απαραίτητα να αναγνωρίζει τα όρια και τις στρεβλώσεις. Ο σκοπός αυτών των σύντομων σημειώσεων είναι να αναδείξουν την αυθεντική και μακρινή προέλευση -λογοτεχνική πολύ πριν την κριτική- της επανερμηνείας Ο Οιδίποδας που ο Βερνάν αγιοποίησε και στον οποίο συνέβαλαν πολλοί οπαδοί να μετατραπεί σε ένα τόσο διαδεδομένο vulgate. Μια σχηματική περίληψη αυτού η επανερμηνεία θα το κάνει άμεσα αναγνωρίσιμο. Τρία είναι αρκετά βασικά σημεία: * Αυτό το έγγραφο διατηρεί σκόπιμα τη συντομία και τον καθομιλούμενο χαρακτήρα της έκθεσης που παρουσιάστηκε στη Ραβέννα τον Μάρτιο του 2010.Είμαι ευγνώμων για να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε αυτούς που τότε και αργότερα μου έδωσαν ιδέες και προτάσεις: Francesco Citti, Alessandro Iannucci, Giorgio Ieranò, Massimo Magnan